Η ΠΩΛΗΣΗ ΤΟΥ ΠΑΝΙΚΟΥ ΚΑΙ Η ΩΡΑ ΤΩΝ ΔΥΝΑΤΩΝ

Όλα ξεκίνησαν το 2007. Η χρονιά εκείνη κύλησε λίγο περίεργα. Κάποια δημοσιεύματα σχετικά με προβλήματα στο τραπεζικό σύστημα των Ηνωμένων Πολιτειών που δημιουργούσαν σύγχυση στις αγορές. Τίποτε το ανησυχητικό για τον μικρόκοσμό μας. Η κρίση φαινόταν να είναι μακριά. Ως συνήθως στην Ελλάδα λειτουργήσαμε και πάλι σαν να βρισκόμαστε στην άκρη της λίμνης. Σαν να πετάς ένα βότσαλο στο κέντρο της και να δημιουργούνται κυκλικοί σχηματισμοί κυμάτων, που φτάνουν αργά αργά προς τη στεριά. Η Ελλάδα και όλοι εμείς οι κάτοικοι του ιερού αυτού τόπου, δεν στρέψαμε καν το κεφάλι προς τα γεγονότα, αφημένοι στους νωχελικούς ρυθμούς μας. Τα κύματα των γεγονότων έφταναν εξασθενημένα στις ακτές  της λίμνης. 

Γράφει 

 ο Γιώργος Χανός

Σύμβουλος Επιχειρήσεων

Την επόμενη χρονιά, τα δημοσιεύματα αυξήθηκαν. Ήρθε η κατάρρευση του χρηματοοικονομικού κολοσσού, της Lehman Brothers και ακόμη κι ένας πρωτοετής φοιτητής του οικονομικού θα έπρεπε να διαβλέπει τις εξελίξεις. Παρόλα αυτά, ο χάρτινος πύργος της ελληνικής οικονομίας δεν φαινόταν να δέχεται ούτε καν ένα απαλό αεράκι. Το γεγονός ότι οι ελληνικές τράπεζες είχαν λειτουργήσει για χρόνια όχι ως αναπτυξιακός μοχλός των επιχειρήσεων, αλλά ως παρασιτικοί και τοκογλυφικοί μηχανισμοί, φάνηκε να τις προστατεύει και κατ΄ επέκταση να προστατεύει και την ελληνική οικονομία. Παραδόξως, ακριβώς επειδή οι Τράπεζες στην Ελλάδα δεν είχαν χρηματοδοτήσει ποτέ πραγματικά αναπτυξιακά επιχειρηματικά προγράμματα, επειδή δεν είχαν ανοιχτεί επιθετικά σε νέες αγορές, επειδή ουσιαστικά δεν είχαν συμμετέχει ποτέ στην ανάληψη κινδύνου που αναλαμβάνει καθημερινά ο κάθε ελεύθερος επαγγελματίας και μικροεπιχειρηματίας αυτής της χώρας, για αυτό ακριβώς φαινόταν να μη μας αγγίζει η κρίση. Το ότι δηλαδή, μείναμε ‘‘επιχειρηματικά μικρή αγορά’’ φαινόταν να μας προστατεύει.

Κι ύστερα, το 2009, από την virtual reality οικονομία των χρηματιστηρίων και των οικονομικών οίκων, η κρίση  φάνηκε να περνά στην πραγματική οικονομία. Χρησιμοποιώντας ως όχημα τα ΜΜΕ, που διεγείρονται στην ιδέα της πώλησης πανικού, η κρίση πέρασε στην καθημερινότητά μας. Γιαγιάδες έμαθαν για τα spreads και φωτομοντέλα μιλούσαν στα δελτία των οκτώ για την οικονομία.

Η περσινή χρονιά έκανε την είσοδό της παρασύροντας όλο το σάπιο σύστημα πάνω στο οποίο στηριχτήκαμε όλοι μας για χρόνια. Μηχανισμός στήριξης, και Δ.Ν.Τ. μπήκαν στο λεξιλόγιό μας και το κλίμα ανασφάλειας πλημμύρισε την αγορά. Οι τράπεζες στέρεψαν από μετρητά, παππούδες σήκωσαν τις οικονομίες τους, και η ήδη σφιγμένη αγορά άρχισε να βάλλεται από κλείσιμο επιχειρήσεων και μείωση επενδυτικών κινήσεων. Και κυρίως ο εφιάλτης της ανεργίας έκανε την εμφάνισή του σε χιλιάδες νοικοκυριά της χώρας.

Ήμουν από εκείνους, τους λίγους που υποστήριζαν ότι η κρίση είναι πλασματική, ότι ως λαός είμαστε υπερβολικοί στις αντιδράσεις μας, ότι τα media έχουν αναγάγει τον πανικό σε ύψιστο προϊόν και έχουν αποφασίσει να τον πουλάνε συστηματικά.

Και συνεχίζω να το πιστεύω. Το γεγονός ότι η κρίση, από πλασματική, μετατράπηκε εύκολα σε πραγματική και οδηγεί αναπόφευκτα σε μακρά περίοδο ύφεσης την ελληνική οικονομία, δεν εξαγνίζει τον ρόλο των ΜΜΕ. Δεν οδηγεί στην κάθαρση όλους εκείνους τους ανθρώπους των media, που σήμερα λένε ‘’εγώ είχα προβλέψει την κρίση’’. Θα μπορούσαμε να ανταπαντήσουμε: ‘’εσύ συνέβαλες στη δημιουργία της και στη διόγκωσή της’’.

Αρκεί απλά να θυμηθούμε τη ρήση του Rockfeler: ‘’Αγόρασε όταν κυλάει αίμα στους δρόμους και Πούλα όταν ο περιπτεράς της γειτονιάς σου, σου πει ότι έχει ένα σιγουράκι’’. Μήπως βοηθήσαμε όλοι μας να ανοιχτούν αυλάκια για να ρέει πιο άνετα το αίμα στους δρόμους; Μήπως αφεθήκαμε έρμαια των τηλεοπτικών καναλιών και των εφημερίδων; Μήπως αγοράσαμε τον πανικό;;

Χρειάστηκαν περίπου δύο έτη μετά το κλείσιμο της Lehman Brothers και περισσότερο από τρία έτη από την απαρχή της παγκόσμιας ύφεσης, που προκλήθηκε από εσφαλμένους χειρισμούς του χρηματοοικονομικού τομέα, για να μπορέσουν τελικά ΗΠΑ και Ευρώπη να μεταρρυθμίσουν το χρηματοοικονομικό ρυθμιστικό πλαίσιο.  

Όπως πάντα η Ελλάδα ανταποκρίνεται σε ρυθμούς slow motion. Κανείς δεν μπορεί να προβλέψει με ασφάλεια την ημερομηνία εξόδου από την ύφεση.

Κανείς εκτός από τους Νικητές.

Οι Νικητές δεν κάνουν διαφορετικά πράγματα.

Κάνουν τα πράγματα διαφορετικά!

Καθημερινά, πόσο μάλλον σε συνθήκες όπως οι σημερινές, συναντάμε μια αέναη πάλη. Αυτήν μεταξύ του Loser και του Winner. Είναι μια πάλη φιλοσοφίας. Ας δούμε πως διαφέρουν οι δύο αυτές φιλοσοφίες:

Ο loser - βλέπει ένα πρόβλημα σε κάθε απάντηση

Ο winner - βλέπει μια απάντηση σε κάθε πρόβλημα

Ο loser - πάντα έχει μια δικαιολογία

Ο winner - πάντα έχει ένα πρόγραμμα

Ο loser - λέει: "δεν είναι δική μου δουλειά"

O winner - λέει: "άσε να το κάνω εγώ για σένα"

Ο loser - βλέπει μια έρημο γύρω από μια όαση

Ο winner - βλέπει μια όαση μέσα στην έρημο

Ο loser - λέει: "μπορεί να είναι δυνατό αλλά είναι πολύ δύσκολο"

Ο winner - λέει: "μπορεί να είναι δύσκολο αλλά είναι δυνατό"

Δεν χρειάζεται να μαντέψουμε ποιος βγαίνει κερδισμένος. Ας σταθούμε στην πλευρά των Νικητών. Ας αναλάβουμε ο καθένας το μερίδιο ευθύνης που του αναλογεί για τη διαιώνιση του σάπιου συστήματος κι ας γυρίσουμε σελίδα. Αντισταθείτε στην πώληση του πανικού. Είναι η ώρα των Νικητών. Είναι η ώρα των Δυνατών.

www.psema.gr