ΓΑΛΛΟΓΕΡΜΑΝΙΚΗ ΕΠΙΚΥΡΙΑΡΧΙΑ ΣΤΗΝ ΕΥΡΩΖΩΝΗ

Σε τροχιά σύγκλισης των οικονομικών πολιτικών με στόχο την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας μπήκαν από χθες οι χώρες της ευρωζώνης. Οι εξελίξεις τις επόμενες μέρες θα είναι ραγδαίες, ώστε να καταστεί δυνατή η λήψη των τελικών αποφάσεων στην εαρινή Σύνοδο Κορυφής (24-25 Μαρτίου). Το «Σύμφωνο Ανταγωνιστικότητας», που παρουσίασαν χθες από κοινού η Γερμανίδα Καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ και ο Γάλλος πρόεδρος Νικολά Σαρκοζί, έχει στόχο να συμπληρώσει ένα κενό που υπήρχε από τη σύσταση της ΟΝΕ, δηλαδή την έλλειψη στενού οικονομικού συντονισμού στην ευρωζώνη.

Οι δύο ηγέτες δεσμεύθηκαν να παρουσιάσουν λεπτομερώς το σχέδιό τους σε μια έκτακτη συνάντηση των ηγετών της ευρωζώνης, μάλλον στις 4 Μαρτίου, ώστε οι «17» να συμφωνήσουν πρώτα μεταξύ τους και στη συνέχεια να το παρουσιάσουν και στις χώρες εκτός ευρωζώνης και όποιες από αυτές επιθυμούν θα ακολουθήσουν.

Το «Σύμφωνο Ανταγωνιστικότητας» θα οδηγήσει σε ριζικές αλλαγές με σημαντικότερη τη μεταφορά της λήψης των αποφάσεων στις Βρυξέλλες, ακόμη και σε τομείς που δεν προβλέπονται από τη Συνθήκη της Λισαβόνας, όπως το συνταξιοδοτικό, η αγορά εργασίας, η φορολογία ή ακόμη ο θεσμοθετημένος έλεγχος του δημόσιου ελλείμματος. Για το λόγο αυτό άλλωστε ο συντονισμός θα έχει διακυβερνητικό χαρακτήρα, γεγονός που μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα σχετικά με το ρόλο που θα κληθεί να παίξει η Ευρωπαϊκή Επιτροπή η οποία κινδυνεύει να βρεθεί εκτός «παιγνιδιού», κάτι που επισήμανε τις τελευταίες μέρες ο πρόεδρος Μπαρόζο.

Ο γαλλογερμανικός άξονας στην ουσία επέβαλε το «Σύμφωνο Ανταγωνιστικότητας», δεδομένου ότι συνέδεσε την υιοθέτησή του με τις αλλαγές που προωθούνται στο πλαίσιο της συνολικής απάντησης της ευρωζώνης στην κρίση δημόσιου χρέους.

Η κα Μέρκελ το έκανε διότι θέλει να πείσει τους Γερμανούς ψηφοφόρους πως με τη δημοσιονομική πειθαρχία και την ενίσχυση της ανταγωνιστικότητας, η κατάσταση θα βελτιωθεί αισθητά σε όλες τις χώρες της ευρωζώνης και συνεπώς η Γερμανία δεν θα χρειαστεί στο μέλλον να συνεισφέρει σε διασώσεις, όπως έκανε στην περίπτωση της Ελλάδας τον περασμένο Μάιο.

Ο κ. Σαρκόζι διότι είναι αλήθεια ότι τους τελευταίους μήνες ήταν ο πρώτος που ζήτησε μια κοινή οικονομική διακυβέρνηση στην ευρωζώνη. Φυσικά στη συνέχεια έβαλε «νερό στο κρασί του» και η κοινή οικονομική διακυβέρνηση ονομάστηκε στενός συντονισμός με στόχο τη σύγκλιση.

Στην κοινή δήλωση που εξέδωσαν οι 17 ηγέτες της ευρωζώνης κάλεσαν κατ΄αρχήν τους υπουργούς Οικονομικών της ευρωζώνης να διασφαλίσουν την απαραίτητη ευελιξία και την ικανότητα του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, ώστε να παράσχει ικανοποιητική στήριξη.

Με τη διατύπωση αυτή στην ουσία καλούν τους υπουργούς Οικονομικών να συμφωνήσουν στην εξεύρεση φόρμουλας που θα επιτρέψει στο ταμείο να έχει διαθέσιμες εγγυήσεις που θα επιτρέπουν την άντληση 440 δισ. ευρώ, όση δηλαδή είναι η συνεισφορά των χωρών της ευρωζώνης. Σήμερα το ταμείο μπορεί να διαθέσει μόνο 250 δισ. ευρώ, ενώ τα υπόλοιπα πρέπει να παραμένουν ως αποθεματικό προκειμένου να δανείζεται με το χαμηλότερο επιτόκιο της αγοράς (κάτω του 3%).

Αναφερόμενοι στην ευελιξία, οι ηγέτες της ευρωζώνης καλούν τους υπουργούς Οικονομικών να διευρύνουν τη δυνατότητα του ταμείου, ώστε να μπορεί να δραστηριοποιηθεί στην αγορά ομολόγων. Το αν αυτό θα γίνει μέσω απευθείας αγορών ή δανεισμού στις χώρες προκειμένου να αγοράζουν οι ίδιες τα ομόλογά του, αυτό θα το ρυθμίσουν οι υπουργοί Οικονομικών. Ολες οι αποφάσεις θα ληφθούν στην εαρινή Σύνοδο Κορυφής.

Οι Ευρωπαίοι ηγέτες ζητούν τη συνέχιση της εφαρμογής των υπαρχόντων προγραμμάτων σε Ελλάδα και Ιρλανδία, ενώ καλούνται επίσης όλες οι χώρες να εφαρμόσουν τα μέτρα που έχουν λάβει για την ενίσχυση των δημοσιονομικών τους θέσεων.

Σε τρεις τομείς οι μεταρρυθμίσεις

Σε πρώτη φάση το Παρίσι και το Βερολίνο έχουν εντοπίσει τρεις τομείς που χρειάζονται άμεση μεταρρύθμιση. Πρόκειται για τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης ώστε να προσαρμοστούν στο προσδόκιμο ζωής, την κατάργηση της ΑΤΑ (στο θέμα διαφωνούν οι Βέλγοι) και τη σύνδεση των μισθολογικών αυξήσεων με την παραγωγικότητα και την αύξηση του ΑΕΠ. Θα ζητήσουν επίσης την εισαγωγή ενός ελάχιστου συντελεστή στη φορολογία των κερδών των επιχειρήσεων, όπου η ψαλίδα σήμερα φτάνει τις 30 ποσοστιαίες μονάδες, μεταξύ των χωρών με τη χαμηλότερη και την υψηλότερη φορολογία. Το τέταρτο στοιχείο που θέτουν έχει να κάνει με τη δημοσιονομική πειθαρχία και είναι εκτός Συνθήκης, η οποία καθορίζει το ανώτατο αποδεκτό όριο δημόσιου ελλείμματος στο 3% του ΑΕΠ.

 Ο γαλλογερμανικός άξονας ζητεί μέσω τροποποίησης του συντάγματος ή νομοθετικής πράξης να καθοριστεί πολύ χαμηλότερα το ανώτατο αποδεκτό όριο. Στην παρούσα φάση οι Γερμανοί και οι Γάλλοι δεν έχουν βάλει στο «τραπέζι» αριθμητικά όρια σχετικά με την ηλικία συνταξιοδότησης, τη φορολογία των επιχειρήσεων και το ανώτατο αποδεκτό έλλειμμα. Εκείνο που τονίζει συνεχώς η κα Μέρκελ και έχει τη σημασία του είναι ότι στη Γερμανία το όριο ηλικίας συνταξιοδότησης έχει καθοριστεί στα 67 έτη, ενώ από το 2006 το δημόσιο έλλειμμα δεν θα μπορεί να υπερβαίνει το 0,35%.

Δήλωση των αρχηγών κρατών της Ευρωζώνης

Μετά τη δήλωση του Δεκεμβρίου, οι αρχηγοί κρατών και κυβερνήσεων της Ευρωζώνης και των ευρωπαϊκών θεσμικών οργάνων εξέτασαν την πρόοδο και την εφαρμογή της συνολικής στρατηγικής για τη διαφύλαξη της οικονομικής σταθερότητας και για να διασφαλιστεί ότι η Ευρωζώνη θα εξέλθει ισχυρότερη από την κρίση.

Η στρατηγική περιλαμβάνει το νομοθετικό πακέτο για την οικονομική διακυβέρνηση, τα τεστ αντοχής και την αποκατάσταση του χρηματοπιστωτικού τομέα και την εφαρμογή του ευρωπαϊκού εξαμήνου.

Επιπλέον συμφώνησαν τα ακόλουθα βήματα ως μέρος του συνολικού πακέτου που θα ολοκληρωθεί το Μάρτιο:

 

- Εφαρμογή των υπαρχόντων προγραμμάτων σε Ελλάδα και Ιρλανδία.

- Εφαρμογή από τα κράτη-μέλη μέτρων που ελήφθησαν προκειμένου να ενισχυθούν οι δημοσιονομικές θέσεις και οι προοπτικές ανάπτυξης σε σχέση με τις πιέσεις των αγορών και εκτίμηση από την Κομισιόν από κοινού με την ΕΚΤ, της επιτευχθείσας προόδου.

- Ολοκληρωμένες προτάσεις από το Γιούρογκρουπ για την ενίσχυση του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, έτσι ώστε να διασφαλίσουμε την απαραίτητη ευελιξία και την οικονομική δύναμη να παράσχει ικανοποιητική υποστήριξη.

- Ολοκλήρωση των επιχειρησιακών χαρακτηριστικών του Ευρωπαϊκού Μηχανισμού Σταθερότητας (θα τεθεί σε λειτουργία στα μέσα του 2013)

Αντιδράσεις ηγετών και εργαζομένων

Οι ηγέτες της ευρωζώνης μπορεί να έδωσαν χθες το «πράσινο φως» για την προώθηση του «Συμφώνου Ανταγωνιστικότητας», που παρουσίασε χθες ο γαλλογερμανικός άξονας, αλλά δεν έλειψαν και οι έντονες αντιδράσεις με δημόσιες δηλώσεις ηγετών, οι οποίες αναμένεται να ενταθούν τον επόμενο μήνα όταν θα υποβληθούν οι επιμέρους προτάσεις.

Μεταξύ των χωρών που αντιδρούν είναι το Βέλγιο, η Ισπανία και η Πορτογαλία για την κατάργηση της ΑΤΑ στους μισθούς. Οπως είπαν, τα κράτη-μέλη πρέπει να διατηρήσουν την αυτονομία τους στον τομέα αυτό. Η ΑΤΑ ισχύει σήμερα σε ορισμένες χώρες, όπως το Βέλγιο, η Πορτογαλία, η Κύπρος, η Ισπανία.

Η Αυστρία έχει επίσης αντιρρήσεις στην προώθηση ενός ενιαίου υπολογισμού του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης με βάση το προσδόκιμο ζωής, ενώ η Ιρλανδία διαφωνεί σε οποιαδήποτε αύξηση του συντελεστή φορολογίας στις επιχειρήσεις (12%).

Επιφυλάξεις άλλου τύπου εκφράζει και η Κομισιόν, η οποία πίσω από την πρωτοβουλία του γαλλογερμανικού άξονα, βλέπει μια προσπάθεια υποκατάστασης της κοινοτικής μεθόδου από μια διακυβερνητική συνεργασία. Μάλιστα, υποστηρίζει ότι τις περισσότερες από τις «ιδέες» των Γερμανών και των Γάλλων τις έχει ήδη προτείνει η ίδια στο παρελθόν.

O κ. Σαρκοζί διευκρίνισε ότι δεν απαιτεί την εναρμόνιση του ορίου ηλικίας συνταξιοδότησης, αλλά σε έναν κοινό υπολογισμό των κριτηρίων υπολογισμού. Για την Ιρλανδία είπε ότι δεν θέλουμε εναρμόνιση του φόρου αλλά προσέγγιση των συντελεστών.

Σκληρή ανακοίνωση εξέδωσε η Συνομοσπονδία των Ευρωπαϊκών Συνδικάτων, η οποία εκπροσωπεί τους εργαζόμενους όλων των χωρών της Ε.Ε. και άλλων ευρωπαϊκών χωρών, η οποία προειδοποιεί ότι δεν πρόκειται να ανεχθεί με το πρόσχημα της ενίσχυσης της ανταγωνιστικότητας παρέμβαση στις διαπραγματεύσεις για τις συλλογικές συμβάσεις στα κράτη-μέλη. Η μείωση των ελάχιστων μισθών και η κατάργση της ΑΤΑ που ισχύει σε ορισμένα χώρες, μπορεί να οδηγήσουν σε συρρίκνωση του σημερινού συστήματος καθορισμού των μισθών και να αδυνατίσει τις θέσεις των εργαζομένων και των συνδικάτων στις διαπραγματεύσεις.

Σύμφωνα με τον γ.γ. της Συνομοσπονδίας Τζον Μονκς η γαλλογερμανική πρόταση δεν είναι Σύμφωνο Ανταγωνιστικότητας, αλλά ένα σύμφωνο για επιδείνωση του βιοτικού επιπέδου, μεγαλύτερες ανισότητες και υποβάθμιση των συνθηκών εργασίας. Η Ευρώπη κινδυνεύει να συγκρουστεί με το κοινωνικό της μοντέλο που βασίζεται στην αυτονομία των συλλογικών διαπραγματεύσεων, καταλήγει η δήλωση του κ. Μονκς.

Γιώργος Παπανδρέου: Δεν θα ληφθούν νέα οικονομικά μέτρα

Οι συζητήσεις που γίνονται στην Ευρωζώνη για τα όρια ηλικίας συνταξιοδότησης, την ΑΤΑ και τη φορολογία δεν αγγίζουν την Ελλάδα, διότι το 90 με 95% των μέτρων που συζητούνται η κυβέρνηση τα έχει ήδη λάβει στο πλαίσιο της δημοσιονομικής εξυγίανσης και των μεταρρυθμίσεων, δήλωσε χθες ο πρωθυπουργός, Γιώργος Παπανδρέου.

Εμείς δεν έχουμε να φοβηθούμε από τις προτάσεις που θα υποβληθούν στο πλαίσιο του προτεινόμενου «Συμφώνου Ανταγωνιστικότητας», διότι δεν πρόκειται να μας οδηγήσουν σε νέα μέτρα, διαβεβαίωσε ο κ. Παπανδρέου.

Βέβαιη επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής

Ο Ελληνας πρωθυπουργός θεωρεί βέβαιη, όπως είπε, την επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής του ελληνικού χρέους, απόφαση η οποία θα ληφθεί στην Εαρινή Σύνοδο Κορυφής (24-25 Μαρτίου), ενώ επιδιώκει βελτίωση των όρων δανειοδότησης (μείωση επιτοκίων) και ελπίζει στο πλαίσιο της συνολικής απάντησης της Ευρωζώνης και σε μια ευνοϊκή απόφαση για τη διαχείριση του ελληνικού χρέους.

Ο πρωθυπουργός υπογράμμισε ότι στη χθεσινή συνεδρίαση δεν έγινε ιδιαίτερη συζήτηση για την Ελλάδα, αλλά συνάδελφοί του, μεταξύ των οποίων και η καγκελάριος Ανγκελα Μέρκελ, έκαναν θετικά σχόλια σχετικά με την πρόοδο που πέτυχε η κυβέρνηση.

Οσον αφορά στις αντιρρήσεις που εξέφρασαν αρκετές χώρες σχετικά με το «Σύμφωνο Ανταγωνιστικότητας» και κατά πόσο αυτό θα μπορούσε να εμποδίσει τη λήψη απόφασης το Μάρτιο για την ενίσχυση του Ευρωπαϊκού Ταμείου Χρηματοπιστωτικής Σταθερότητας, ο κ. Παπανδρέου απάντησε ότι αυτό είναι ένα ζήτημα διότι οι αλλαγές και ο συντονισμός που προτείνονται απαιτούν χρόνο.

«Το 2011 μπορεί να είναι μία χρονιά ουσιαστικών μεταρρυθμίσεων και ανάκαμψης του ερώ», υπογράμμισε ο Ευρωπαίος επίτροπος, Ολι Ρεν. Σημείωσε δε ότι χώρες, όπως η Ελλάδα και η Ιρλανδία, δεν είχαν άλλη εναλλακτική από μία πολιτική δημοσιονομικής εξυγίανσης.

Εκείνο που προέχει, είπε, και αυτό το τόνισε στους εταίρους του είναι να ληφθούν αποφάσεις στην Εαρινή Σύνοδο Κορυφής, ώστε να κατευναστούν οι αγορές.

Διαψεύδει σενάρια για πρόωρες εκλογές

Τη διαβεβαίωση ότι τα μέτρα που συζητήθηκαν στη Σύνοδο Κορυφής των Βρυξελλών δεν μεταφράζονται σε νέα μέτρα για την Ελλάδα έδωσε ο πρωθυπουργός Γιώργος Παπανδρέου στη συνέντευξη Τύπου που ακολούθησε τη Σύνοδο.

Παράλληλα ο πρωθυπουργός θεώρησε δεδομένη μία απόφαση για επιμήκυνση του χρόνου αποπληρωμής του ελληνικού χρέους. Ακόμη, σε ερώτηση δημοσιογράφου για το αν, μετά τη λήψη αποφάσεων για την πληρωμή του χρέους μέσα στην άνοιξη, η κυβέρνηση θα προχωρήσει σε πρόωρες εκλογές, ο πρωθυπουργός το απέκλεισε , επισημαίνοντας ότι η κυβέρνηση θα εξαντλήσει την τετραετία και θα κριθεί από τον ελληνικό λαό για το έργο της.

Σενάρια για το χρέος

Την πορεία της Ελλάδος προς μια μορφή χρεοκοπίας θεωρεί ως το επικρατέστερο σενάριο η UBS η οποία με χθεσινή έκθεσή της «ανοίγει» και πάλι το θέμα της ελληνικής οικονομίας.

Ο οίκος κρίνει ότι μια ελεγχόμενη χρεοκοπία η ακόμη και μια γενικευμένη με την εμπλοκή ιδιωτών επενδυτών είναι πιθανή χωρίς μάλιστα η Ελλάδα να αναγκαστεί να εγκαταλείψει το ευρώ [EUR=X] .

Το πρώτο σενάριο της UBS αναφέρει ότι η τριετής στήριξη από ΕΕ/ΔΝΤ «ολοκληρώνεται» ομαλά και είτε τα πράγματα πάνε μια χαρά, είτε οδηγούμαστε σε αναδιάρθρωση και επέκταση του πακέτου στήριξης (κάτι που ο οίκος θεωρεί αναπόφευκτο και μάλιστα τουλάχιστον στην πενταετία) είτε τελικά επέρχεται η χρεοκοπία, ενδεχόμενο που με την πρώτη ματιά θα ήταν περίεργο

Σύμφωνα με το δεύτερο σενάριο η Ελλάδα προχωρά σε αλλαγή προγραμματισμού στη πληρωμή των δανείων πριν τη λήξη του προγράμματος, βάση του οποίου επιδιώκεται ανασχεδιασμός του χρέους με νέους ορίζοντες λήξης, είτε και πάλι έρχεται η χρεοκοπία πριν από το τέλος της τριετίας.

Δεν θα είναι απίθανο να δούμε τους πιστωτές να προχωρούν σε χρεοκοπία προκειμένου να εξασφαλίσουν το εναπομείναν χρέος.

Όσον αφορά το τρίτο σενάριο, αυτό αφορά ένα συνδυασμό των παραπάνω και θεωρείται και το πιθανότερο.

Citi

Χθες επίσης ο επικεφαλής αναλυτής της Citigroup καθ. Βίλχελμ Μπούιτερ σε δηλώσεις του ανέφερε ότι η Ελλάδα χρειάζεται μείωση του χρέους της κατά το ήμισυ (haircut 50%) , αλλά καθυστερεί πολιτικά η απόφαση για την αναδιάρθρωση. Όπως σημειώνει μια αναδιάρθρωση θα προκαλούσε σημαντικές αναταράξεις και θα απαιτούσε νέα κρατική βοήθεια, ενώ γίνονται προσπάθειες να επιμηκυνθεί ο χρόνος, προκειμένου να δοθεί χρόνος στις τράπεζες να προετοιμαστούν για ενδεχόμενες ζημιές.

Ακόμη, ο πρόεδρος της Goldman Sachs Γερμανίας Αλεξάντερ Ντιμπέλιους προειδοποιεί για τους κινδύνους που περικλείει μία πιθανή πτώχευση της Ελλάδας και προτρέπει σε αναδιάρθρωση του ελληνικού χρέους.

ΝΙΚΟΣ ΜΠΕΛΛΟΣ - nbellos@naftemporiki.gr

www.psema.gr Πηγή: naftemporiki.gr