ΜΗΠΩΣ ΝΑ ΤΟ ΣΤΡΙΒΑΜΕ ΠΡΟΣ ΤΟΝ (ΑΝΤΙ)ΜΑΡΞΙΣΤΙΚΟ ΑΔΕΡΦΙΚΟ ...ΜΠΛΑΝΚΙΣΜΟ ΓΙΑ ΡΕΥΣΤΟΤΗΤΑ?

Οι λαοί που διαμαρτύρονται εναντίον της παγκοσμιοποίησης και του καπιταλισμού ασφαλώς θα αισθάνονταν μεγάλη έκπληξη αν μάθαιναν ότι μεταξύ των "βωβών" ομοϊδεατών τους είναι πολύ πιθανότερον να βρουν τους αδερφούς Μαρξ, αλλά δεν θα βρουν τον Καρλ Μαρξ. Αυτό υποστηρίζει ο γνωστός καθηγητής οικονομικών του LSE...


Μεγκνάντ Ντεσάι (Meghnad Desai) στο βιβλίο του "Η εκδίκηση του Μαρξ: Η αναζωογόνηση του καπιταλισμού και το τέλος του κρατικού σοσιαλισμού" (Αθήνα, Παπαζήσης). Στο κάπως προκλητικό αυτό βιβλίο του, ο γνωστός οικονομολόγος υποστηρίζει ότι η άνθηση του καπιταλισμού και της παγκοσμιοποίησης είναι κάτι το οποίο ο Μαρξ θα καλωσόριζε.

Για τον Μαρξ, ο καπιταλισμός θα έφθανε στα όριά του μόνο όταν δεν θα ήταν πια ικανός για πρόοδο, μόνο όταν εξαντλούσε τη δυναμική του· όταν έχανε τον δυναμισμό του. Όμως αυτό προφανώς δεν έχει συμβεί ακόμα.

Καθημερινά παρατηρούμε νέες επαναστατικές καινοτομίες στους τομείς της τεχνολογίας, της θεωρητικής φυσικής, της οργάνωσης των επιχειρήσεων.
Επίσης, η παγκοσμιοποίηση, εισάγοντας στις παγκόσμιες αγορές τη δυνατότητα του ανοικτού ανταγωνισμού στους παραγωγούς του τρίτου κόσμου, αποδεικνύει ότι ο καπιταλισμός είναι το μόνο ρεύμα που έχει τις δυνατότητες να προχωρήσει μπροστά.

Ο Μαρξ ήταν υπερασπιστής του ελεύθερου εμπορίου και όχι φίλος των δασμολογικών φραγμών, των ποσοστώσεων και του προστατευτισμού.

Για τον Ντεσάι, το καταστάλαγμα των απόψεων του Μαρξ βρίσκεται στο «Κομμουνιστικό Μανιφέστο», που έγραψε μαζί με τον Ένγκελς (Engels): «Η μπουρζουαζία δεν μπορεί να υπάρξει δίχως διαρκή επαναστατικοποίηση των εργαλείων της παραγωγής και επομένως των σχέσεων παραγωγής και με αυτές όλων των σχέσεων της κοινωνίας... Διαρκής επαναστατικοποίηση της παραγωγής, αδιάκοπη διατάραξη όλων των κοινωνικών συνθηκών, διαρκής αβεβαιότητα και αναστάτωση διακρίνει την εποχή της μπουρζουαζίας από κάθε άλλη προγενέστερη».
Ο Μαρξ δεν υπήρξε ποτέ προφήτης του «τέλους του καπιταλισμού» όπως πολλοί θέλησαν να τον παρουσιάσουν.

Το θέμα του «τέλους του καπιταλισμού» δεν έχει ασφαλώς μόνο θεωρητική σημασία.
Όπως τονίζει ο συγγραφέας, με την επίκληση της προφητείας ότι ο καπιταλισμός θα πέθαινε σύντομα, διαπράχθηκαν ανείπωτα εγκλήματα.

Ο θάνατος του σοσιαλιστικού πειράματος, που θεμελιώθηκε με την οκτωβριανή επανάσταση στη Ρωσία το 1917, όχι μόνο δεν θα στεναχωρούσε τον Μαρξ, αλλά αντίθετα θα τον χαροποιούσε.

Αν ο Μαρξ είχε να διαλέξει μεταξύ ενός οικονομικού συστήματος το οποίο κατευθύνεται από την αγορά και ενός συστήματος το οποίο κατευθύνεται από την κρατική γραφειοκρατία, αναμφίβολα θα επέλεγε το πρώτο - την αγορά.
Ο Μαρξ δεν προσέβλεπε ούτε στην εθνικοποίηση των βιομηχανιών ούτε στην αντικατάσταση των αγορών από τον κρατικό σχεδιασμό.

Τέλος, η χρησιμοποίηση τρομοκρατικών ενεργειών για την επίτευξη πολιτικών στόχων είναι κάτι το οποίο θα καταδίκαζε απερίφραστα, χαρακτηρίζοντας τέτοιες ενέργειες ως «μπλανκισμό».

Για τον Ντεσάι, ο συνεχιζόμενος δυναμισμός του καπιταλισμού στην αρχή του 21ου αιώνα είναι η εκδίκηση του Μαρξ απέναντι στους «μαρξιστές», απέναντι σε όλους αυτούς που προέβλεπαν με μηχανιστικό τρόπο την εξαφάνισή του.

Η ιδέα ότι ο καπιταλισμός, όσο διαρκούσε, ήταν προοδευτικός τρόπος παραγωγής του οποίου η αχαλίνωτη ανάπτυξη ήταν προτιμότερη από τις αντιδραστικές εναλλακτικές καταστάσεις λησμονήθηκε. Τώρα όμως έχει επιστρέψει εκδικητικά.

Ο καπιταλισμός έχει καταστεί πραγματικά και επί της ουσίας παγκόσμιος και δεν έχει εξαντλήσει σε καμία περίπτωση ακόμα τα όριά του. Ο συγγραφέας προτείνει την επιστροφή στον Μαρξ για να κατανοήσουμε τη δυναμική του καπιταλισμού.

Μήπως ν΄αρχίζαμε να σκεφτόμαστε κι αυτό τον δρόμο για τους από κάτω μας όλοι εμείς οι χλωμοί λευκοί, συγκρατημένα αισιόδοξοι άσχετοι τεχνοκράτες πριν "τα τινάξουμε" από την συνεχόμενη πίεση των κυβερνητικών τυφλών λαβυρίνθων, την αδράνεια τους και τη "λειψυδρία"; Με σιγαστήρα, δεν θα μας ακούσει κανείς στο πέρασμα του χρόνου.

www.psema.gr